Ο νέος Επικουρικός Φορέας του Νόμου 4052/12 και η ΟΤΟΕ
του Σωτήρη Αντωνίου
Ακραία έκφραση της μνημονιακής πολιτικής σε βάρος των ασφαλιστικών δικαιωμάτων μας, αποτελεί ο νόμος 4052/12, οι ρυθμίσεις του οποίου σηματοδοτούν προοπτικά, αν όχι άμεσα, την κατάργηση της επικούρησης ως θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης, μετατρέποντας τις παροχές της σε προνοιακά βοηθήματα χωρίς καμία συμμετοχή του κράτους στη χρηματοδότηση του νέου φορέα και χωρίς την υποχρέωση κάλυψης των τυχόν ελλειμμάτων του – υποχρέωση που ίσχυε για τους επικουρικούς φορείς με τη μορφή ΝΠΔΔ.
Στο φορέα αυτόν εντάσσονται συγκεκριμένα επικουρικά ταμεία, περιοριστικώς αναφερόμενα στο νόμο μεταξύ των οποίων και το ΕΤΑΤ, παρέχεται όμως η δυνατότητα σε καθένα από αυτά να εξαιρεθεί από τηv ένταξη, εφόσον τούτο ζητηθεί από την πλέον αντιπροσωπευτική οργάνωση των ασφαλισμένων. Τα εξαιρούμενα ταμεία μετατρέπονται υποχρεωτικά σε επαγγελματικά ταμεία ασφάλισης, βάσει των διαδικασιών που προβλέπουν τα άρθρα 7 και 8 του νόμου 3029/92 (γνωστού ως νόμου Ρέππα) δηλαδή αλλαγή της νομικής μορφής τους από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ, σύνταξη καταστατικού, εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης κ.λπ.
Αυτόν τον μεταφυτευμένο από την Ε.Ε. θεσμό, που καθιερώνει το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, τις ατομικές μερίδες εισφοράς και εξαρτά το ύψος των παροχών από τις αποδόσεις των επενδυμένων κεφαλαίων σε χρηματοοικονομικά μέσα, σε προϊόντα του χρηματιστηριακού τζόγου, αυτό το θεσμό ανέσυραν από την αφάνεια, όχι για να συμπληρώσει την επικουρική ασφάλιση, αλλά για να την υποκαταστήσει καταργώντας την.
Η θέση της ΟΤΟΕ
Η ΟΤΟΕ, ως αντιπροσωπευτική οργάνωση των ασφαλισμένων του κλάδου, ζήτησε να εξαιρεθεί το ΕΤΑΤ από την ένταξη στο νέο φορέα και τη μετατροπή του όχι σε επαγγελματικό ταμείο, όπως προβλέπει ο νόμος, αλλά σε επικουρικό φορέα – διαχρονικό αίτημα του κλάδου – υπέβαλε δε την 19.7.2012 και σχετικό υπόμνημα προς την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εργασίας, ζητώντας κάποιες τροποποιήσεις του ως άνω νόμου 4052/12 προκειμένου να καταστεί εφικτή η υλοποίηση του πολύπαθου αυτού αιτήματος. Παρόμοια λύση, με τροποποίηση του νόμου 3371/05, την απέρριπτε κατηγορηματικά στο παρελθόν η ΟΤΟΕ. Σήμερα την υιοθετεί στο πλαίσιο του παραπάνω νόμου, απρόσφορου εντελώς για μία τέτοια λύση. Έτσι για τη διατήρηση του ύψους των συντάξεων που παρέχουν τα ενταγμένα στο ΕΤΑΤ ταμεία, προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου 42 παρ. 4 που καθιερώνει ένα σύστημα υπολογισμού των παροχών σύνταξης το οποίο, όπως τονίστηκε, τις υποβιβάζει στο επίπεδο των απλών βοηθημάτων προς… αναξιοπαθούντες.
Αλλά το άρθρο αυτό στο σύνολό του αποτελεί θεμελιώδη ρύθμιση, η δε προτεινόμενη τροποποίησή του ανατρέπει την όλη δομή του νόμου και ουσιαστικά τον καθιστά ανενεργό. Και είναι ασυγχώρητη αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα μπορεί να επέλθει με τα άσφαιρα πυρά ενός υπομνήματος.
Ως προς το ουσιαστικό μέρος η λύση που προτείνει η ΟΤΟΕ εξαντλείται σε μία συνοπτική περιγραφή – ένα γενικόλογο περίγραμμα – που δεν είναι δυνατόν ν’ αποτελέσει βάση διαπραγμάτευσης, ούτε καν βάση… ακαδημαϊκής συζήτησης, αφού δεν συνοδεύεται από αναλογιστική μελέτη, χωρίς την ύπαρξη της οποίας δεν μπορεί να γίνει λόγος για τη σύσταση και λειτουργία οιουδήποτε ασφαλιστικού φορέα. Η πλήρωση της ουσιαστικής αυτής προϋπόθεσης προηγείται και δεν έπεται άλλων ενεργειών. Διαφορετικά «βάζουμε το κάρο μπροστά από το άλογο».
Η απάντηση του Υπουργείου
Η αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Εργασίας δύο μήνες μετά την υποβολή του υπομνήματος, απευθυνόμενη με έγγραφό της προς την ΟΤΟΕ και τις άλλες Ομοσπονδίες, που τα ταμεία των ασφαλισμένων τους εξαιρέθηκαν από την ένταξη στο νέο φορέα, ζήτησε να ενημερωθεί για το στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι διαδικασίες μετατροπής των ταμείων αυτών σε ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης, επισημαίνοντας την ανάγκη ολοκλήρωσης των σχετικών ενεργειών μέχρι 31.12.12, ακρότατο χρονικό όριο που θέτει ο νόμος.
Η ΟΤΟΕ έως τώρα δεν απάντησε στο έγγραφο αυτό. Δεν ενημέρωσε καν την ΟΣΤΟΕ για το περιεχόμενό του, που ενδιαφέρει πρωτίστως και κυρίως τους συνταξιούχους του ΕΤΑΤ. Η κατ’ αντικείμενο αρμόδια Γραμματέας Ασφαλιστικού, έχοντας δραπετεύσει από την πραγματικότητα και ταυτίζοντας το επιθυμητό με το εφικτό, εξακολουθεί να οραματίζεται τον ενιαίο επικουρικό φορέα του κλάδου, στο πλαίσιο του νέου νόμου, προωθώντας όψιμα τη διαδικασία σύνταξης κάποιας αναλογιστικής μελέτης, αγνώστων παραδοχών και λοιπών στοιχείων, ενώ το Υπουργείο με το προαναφερθέν έγγραφο – τελεσίγραφο, ζητά τη σύνταξη καταστατικού και αναλογιστικής μελέτης για την, κατά τα ανωτέρω, σύσταση επαγγελματικού ταμείου, απορρίπτοντας έτσι το αίτημα του υπομνήματος της ΟΤΟΕ για κλαδικό επικουρικό φορέα.
Ο παρατηρούμενος εφησυχασμός και η συνεχιζόμενη αδράνεια της ΟΤΟΕ, μετά την παραπάνω εξέλιξη, οδηγούν σε επικίνδυνο αδιέξοδο, ενόψει του ότι αν μέχρι 31.12.12 δεν ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες που ανάγονται αποκλειστικά στην ευθύνη και αρμοδιότητά της, το ΕΤΑΤ από 1.1.2013 θα παύσει να λειτουργεί με τη σημερινή μορφή του κι έτσι «δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τους ασφαλισμένους του», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στο έγγραφο του Υπουργείου.
Τούτο σημαίνει ότι οι συνταξιούχοι του ΕΤΑΤ θα στερηθούν κι αυτή ακόμα την πετσοκομμένη με τα μνημόνια σύνταξή τους.
Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και θα καταστεί αναπότρεπτος αν δεν υπάρξει αποφασιστική και έγκαιρη παρέμβαση των Συλλόγων που τα μέλη τους ανήκουν στο ΕΤΑΤ (η τύχη των συνταξιούχων του ΕΤΕΑΜ έχει κριθεί ήδη. Αυτοί από 1.7.2012, εκόντες άκοντες, εντάχθηκαν στο νέο φορέα του νόμου 4052/12).
Το ενδεχόμενο απώλειας της σύνταξης του ΕΤΑΤ, πρέπει να αποτραπεί με κάθε τρόπο.
Είναι αδιανόητο οι συνταξιούχοι του φορέα αυτού να υποστούν τις συνέπειες επιλογών που αποφασίστηκαν χωρίς τη συμμετοχή – ούτε καν ενημέρωση – της κλαδικής τους εκπροσώπησης, την οποία η αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου αγνόησε παντελώς, στοιχειοθετώντας έτσι και τη δική της ευθύνη.
Αλλέστα 