Του Ζώη Πεπέ*
«Η ΑΥΓΗ», 23.4.2013
Ως εδώ και μη παρέκει με την αυθαιρεσία και την ασυδοσία της τρόικας. Οι δανειστές ετοιμάζονται να δώσουν το τελειωτικό κτύπημα στη χώρα και την ελληνική οικονομία, βάζοντας πωλητήριο στην Εθνική Τράπεζα.
Αυτός είναι ο στόχος που «κρύβεται» πίσω από την ανατροπή της απόφασης της συγχώνευσης Εθνικής – Eurobank, καθώς υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι επιδιώκεται η ένταξη των δύο τραπεζών χωριστά στο ΤΧΣ, επειδή ως χωριστές νομικές οντότητες θα είναι πιο εύκολο να πουληθούν ή να τεμαχιστούν και να διατεθούν στους επίδοξους επενδυτές και τα έσοδα να εισπραχθούν από τους δανειστές μας. Σημειώνεται, ότι μόνο η αξία των θυγατρικών της Εθνικής στα Βαλκάνια υπολογίζεται σε περίπου 8 δισ. και δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη Financebank, με αξία πάνω από 6,5 δισ.
Παράλληλα, με τη λύση αυτή θα επιχειρηθεί να ελεχθεί και ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας μέσω των χορηγήσεων της Εθνικής Τράπεζας προς τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία συνολικά. Σύμφωνα με το Μνημόνιο, με την είσοδο της Εθνικής Τράπεζας στο ΤΧΣ, η διοίκηση θα περάσει στα χέρια των δανειστών, οι οποίοι θα έχουν τον απόλυτο έλεγχο, σε ό,τι αφορά τόσο τις ρυθμίσεις των δανείων που βρίσκονται σε εξέλιξη όσο και, κυρίως, των νέων δανείων που θα δοθούν (σε ποιους, με ποια κριτήρια, σε τι ύψος, με τι ρυθμό κ.ά.). Οι δανειστές θα αποφασίζουν ποια επιχείρηση θα επιβιώσει, ποια θα κλείσει, ποιες νέες δραστηριότητες θα χρηματοδοτηθούν και με ποιους επιχειρηματίες θα λειτουργήσουν.
Οι επιπτώσεις από την ενδεχόμενη πώληση των δύο τραπεζών και κυρίως της Εθνικής θα είναι πολλαπλές και εντοπίζονται στα εξής:
- Απώλεια χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και τη σταθεροποίηση της ύφεσης, καθώς και η παρέμβαση για την κοινωνική διάσταση της οικονομίας.
- Δραματική εξέλιξη για το ήδη ευάλωτο ασφαλιστικό σύστημα, που έχει σημαντική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής.
- Συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα, με άμεσο αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας και κατά συνέπεια αύξηση της ανεργίας.
Με βάση την ιστορική της διαδρομή, πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι η Εθνική Τράπεζα είναι κάτι περισσότερο από μία απλή εμπορική τράπεζα. Υπήρξε ο βασικός βραχίονας ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και το εύρος των δράσεων που και σήμερα έχει παρουσία, της δίνουν μια ειδική σχέση με την κοινωνικο-οικονομική ζωή της χώρας.
Η Τράπεζα αυτή δεν πέρασε σε ιδιωτικά «χέρια» άμεσα, σε άλλες, σκοτεινές εποχές για τη χώρα. Τώρα, όμως, είναι ορατός ο κίνδυνος η Εθνική ν’ αλλάξει χέρια. Μια πιθανή αποτυχία να βρεθεί το 10% σε ιδιωτικά κεφάλαια, όπως ορίζει ο νόμος, για την ανακεφαλαιοποίηση θα έχει ως αποτέλεσμα να περάσει η τράπεζα στον πλήρη έλεγχο του ΤΧΣ και στη συνέχεια να πουληθεί αναγκαστικά. Μόνο μεγάλες τράπεζες του εξωτερικού θα είναι σε θέση να την αγοράσουν. Κι έτσι θα συμβεί.
Φυσικά δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι αποτελεί λύση για την οικονομία και την κοινωνία η εξασφάλιση του 10% από τους ιδιώτες, αν μάλιστα τον έλεγχο αποκτήσουν επιχειρηματίες που αλλοιώνουν το μέχρι σήμερα καθεστώς! Η άλλη λύση όμως θεωρείται χειρότερη, γιατί οδηγεί άμεσα σε απώλεια του μοναδικού εργαλείου στο χρηματοπιστωτικό τομέα που μπορεί να συμβάλει στη χρηματοδότηση της οικονομίας της χώρας, διατηρώντας όμως και τη σχετική του αυτονομία από το Ελληνικό Δημόσιο, που θα πρέπει να σχετίζεται κυρίως με τα σωστά κριτήρια άσκησης της τραπεζικής λειτουργίας.
Η «τροϊκανοποίηση» είναι η κερκόπορτα για να πέσει η Εθνική Τράπεζα και να χαθεί ένας ελληνικός τραπεζικός βραχίονας που μπορεί να διαδραματίσει και πάλι σημαίνοντα ρόλο στην όποια προσπάθεια ανάκαμψης για την οικονομία και την κοινωνία.
Συμπεράσματα
Από την πρόσφατη απόφαση της τρόικας να σταματήσει την ολοκλήρωση της συγχώνευσης Εθνικής Τράπεζας – Eurobank προκύπτουν μια σειρά από αβίαστα συμπεράσματα.
Αναδεικνύεται η αναξιοπιστία και ανακολουθία των αποφάσεων της τρόικας, που ανατρέπει τις ίδιες τις αποφάσεις της, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ολοκληρωμένες διαδικασίες της συγχώνευσης των δύο τραπεζών. Η αιτιολογία του μεγάλου μεγέθους του ομίλου, που προβάλλει, ήταν γνωστή από τον Οκτώβριο, που έδωσε την έγκρισή της για τη συγχώνευση, καθώς επίσης και το επιχειρησιακό σχέδιο της ενοποίησης με τις εκτιμήσεις των συνεργειών και της εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου.
Διαπιστώνεται ότι οι εκτιμήσεις δεν γίνονται με στοιχεία, που έχουν σχέση με τεχνοκρατικές αναλύσεις, αλλά με στόχο να στηρίξουν πολιτικές επιλογές με τη σφραγίδα διεθνών οργανισμών.
Εμφανίζεται η έλλειψη στρατηγικής της Κυβέρνησης και ειδικά του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, που συνεχώς προβάλλουν ως δικαιολογία ότι η τρόικα ανατρέπει τα σχέδιά τους.
Η ένταξη στο ΤΧΣ δεν σημαίνει κρατικοποίηση των τραπεζών, όπως ισχυρίζονται οι περισσότεροι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, επειδή το ΤΧΣ από τον ιδρυτικό νόμο διατηρεί οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια και το Ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να παρεμβαίνει στις αποφάσεις του. Δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο απλώς αναλαμβάνει το βάρος χρηματοδότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων, χωρίς να αποκτά κανένα προνόμιο και χωρίς να έχει κανένα έλεγχο στη διοίκηση των τραπεζών, που θα ανακεφαλαιοποιηθούν με επιβάρυνση των Ελλήνων φορολογουμένων. Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες που θα ενταχθούν στο ΤΧΣ θα τεθούν υπό τον αποκλειστικό έλεγχο της τρόικας.
Είναι προφανές πλέον ότι όπου υπάρχει δημόσιο χρήμα πρέπει να υπάρχει δημόσιος έλεγχος και έτσι πρέπει να εφαρμοσθεί και σήμερα, με αφορμή την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Όσες δηλαδή τράπεζες ανακεφαλαιοποιηθούν, χρησιμοποιώντας δημόσιους πόρους, πρέπει να τεθούν υπό δημόσια ιδιοκτησία και κοινωνικό έλεγχο.
Αυτό αφορά το 90% του σημερινού τραπεζικού συστήματος, εκτός μένουν μέχρι σήμερα οι ελληνικές τράπεζες Αττικής και Pro Bank.
* Ο Ζώης Πεπές είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΓΣΕΕ.
Αλλέστα 