Της ΚΕΡΑΣΙΝΑΣ ΡΑΦΤΟΠΟΥΛΟΥ
Οι σύγχρονες τράπεζες αποτελούν ιδιότυπους κοινωνικούς θεσμούς, που ασκούν οικονομικά κρίσιμες και κοινωνικά ευαίσθητες λειτουργίες. Συγκεκριμένα οι τράπεζες δεν μπορούν να εγγυηθούν τις καταθέσεις, τις εγγυάται το κράτος και βέβαια σε περίοδο κρίσης, που βρισκόμαστε, οι τράπεζες δεν μπόρεσαν να σώσουν τον εαυτό τους, αλλά η σωτηρία έγινε με δημόσιο χρήμα.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ οι τράπεζες αποτελούν ένα πεδίο στρατηγικής σημασίας, λόγω της κρίσιμης λειτουργίας, που ασκούν για τη σταθερότητα της οικονομίας, για την ανάπτυξη και τις βιώσιμες επενδύσεις, καθώς και για την απασχόληση και την κοινωνία γενικότερα.
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ για το τραπεζικό σύστημα είναι ότι πρέπει να υπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας και να λειτουργεί υπό τον έλεγχό της.
Στα τελευταία χρόνια, όμως, βλέπουμε συνεχώς να λαμβάνονται αποφάσεις από τις εποπτικές και ελεγκτικές αρχές (ΤτΕ, ΤΧΣ, Κυβέρνηση) για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, που μέχρι τώρα οδήγησαν στο χάρισμα δημόσιας περιουσίας στους μεγαλομετόχους και της διαχείρισης των τραπεζών στις παλαιές διοικήσεις. Διαλύθηκαν κρίσιμες για την ανάπτυξη εξειδικευμένες τραπεζικές μονάδες, κάτι που εξυπηρέτησε αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντα της τραπεζικής διαπλοκής, με τη δικαιολογία ότι προστατεύουν το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της χώρας.
Έτσι λοιπόν και τώρα παρακολουθούμε ένα ακόμη θέατρο που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας (που έχουν δει πάρα πολλές τέτοιες κακόγουστες παραστάσεις) για τις κόντρες των κυβερνητικών στελεχών ή του κεντρικού τραπεζίτη με το ΔΝΤ ή την τρόικα. Αυτή τη φορά είναι για το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών.
Αλλά ας δούμε τα γεγονότα πρώτα με την περίφημη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεωνγια τον τραπεζικό τομέα (stress test).
Η ΤτΕ για να προσδιορίσει τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες σύμφωνα με το Μνημόνιο Συνεννόησης του Μαΐου 2013 προχώρησε σε διεξαγωγή νέου stress test με στοιχεία Ιουνίου 2013. Αν και τα αποτελέσματα είχαν ήδη παραληφθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος από τον περασμένο Δεκέμβριο, δημοσιεύτηκαν μόλις χθες μετά από κόντρες με τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ, που είχε την άποψη ή την πληροφόρηση ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες είναι μεγαλύτερες από το ποσό που ανακοινώθηκε.
Για την εκτέλεση της μελέτης υπολογισμού των κεφαλαιακών αναγκών η ΤτΕ προσέλαβε δύο συμβουλευτικές εταιρίες την Black Rock και την Rothschild.
Χρησιμοποιήθηκαν δύο σενάρια ένα βασικό και ένα δυσμενές αλλά ο υπολογισμός των κεφαλαιακών αναγκών έγινε με το βασικό σενάριο και με βάση τα στοιχεία και τις μακροοικονομικές προβλέψειςτου Ιουνίου 2013.
Στο σχετικό δελτίο της ΤτΕ, που εμφανίζονται ορισμένα από τα μεγέθη και τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως μακροοικονομικές παραδοχές, διαπιστώνεται ότι είναι ήδη ξεπερασμένες. Για παράδειγμα το βασικό σενάριο προβλέπει ανεργία 27% για το 2013 και 26% για το 2014, που δεν έχουν επαληθευτεί, αφού η ανεργία είναι ήδη κοντά στο 28%, ενώ η ύφεση είναι μέχρι 26% και ξαφνικά εμφανίζεται η ανάκαμψη στα επόμενα χρόνια.
Είναι γεγονός ότι σε αυτά τα στατιστικά μοντέλα αν αλλάξει κανείς έστω και κατά μια μονάδα τις παραμέτρους, η αλλαγή στα αποτελέσματα είναι θεαματική.
Η διαγνωστική μελέτη λοιπόν περιλάμβανε 4 υποέργα για την αξιολόγηση των προβληματικώνστοιχείων ενεργητικού, της ποιότητας χαρτοφυλακίου, για τις αναμενόμενες ζημίες Πιστωτικού Κινδύνου και για το χαρτοφυλάκιο δανείων στο Εξωτερικό.
Όλες οι μελέτες στηρίχτηκαν στις συνθήκες που επικρατούσαν τον Ιούνιο του 2013 καθώς και όλα τα στοιχεία που αξιολογήθηκαν είχαν βάση τα ισχύοντα τον Ιούνιο του 2013. Έτσι για παράδειγμα στην αξιολόγηση του Χαρτοφυλακίου εξωτερικού, η γεωπολιτική και οικονομική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή που έχει εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα και αναμένεται να επηρεάσει τα αποτελέσματα των θυγατρικών στη Ν.Α. Ασία και την Τουρκία, δεν έχει ληφθεί υπόψη.
Κατέληξαν οι δύο σπουδαίες εταιρίες αξιολόγησης (Black Rock και Rothschild) ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες κάθε τράπεζας με στόχο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 8% και Core Tier 1 5,5%, είναι:
— ΑΛΦΑ 262 εκ.
— Πειραιώς 425 εκ
— Εθνική 2.183 εκ
— Eurobank 2.945 εκ
— Αττικής 397 εκ.
— Πανελλήνια 169 εκ
— Σύνολο 6.382 εκ
Το Δυσμενές Σενάριο υπολογίζει αρκετά μεγαλύτερα ποσά αλλά θα ληφθεί υπόψη σε μελλοντικά σχέδια, που θα αφορούν τον καθορισμό των κατάλληλων αποθεμάτων ασφαλείας (είναι ένας αόριστος προσδιορισμός του τύπου: άσε μπορεί να μας χρειαστεί).
Για τον υπολογισμό της δημιουργίας εσωτερικού κεφαλαίου λαμβάνονται υπόψη τα business plans, που έχουν υποβάλει οι τράπεζες, με μια προσαρμογή από την ΤτΕ κατά το συντηρητικότερο. Κατά συνέπεια υποκρύπτεται μια ενδεχόμενη αυθαιρεσία και υποκειμενικότητα, αφού στηρίχτηκε στα επιχειρησιακά σχέδια των τραπεζών, που δεν είναι τίποτε άλλο από υποθέσεις και σχεδιασμούς. Σπάνια καταλήγουν οι σχεδιασμοί σε πραγματικές δραστηριότητες και αποτελέσματα.
Όπως πληροφορούμαστε από την Τράπεζα της Ελλάδος, «μέσα σε φυσιολογικά επίπεδα οικονομικής αβεβαιότητας, οι εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες καλύπτονται για τον χρονικό ορίζοντα της άσκησης από αποθέματα ασφαλείας που έχουν ήδη ενσωματωθεί στην άσκηση και ενέργειες περιορισμού των κεφαλαιακών αναγκών (π.χ. τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε μελλοντικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, την αναγνώριση αναβαλλόμενης φορολογίας, την πώληση στοιχείων ενεργητικού, τις ενέργειες διαχείρισης λοιπών υποχρεώσεων, κ.λπ.), καθώς και από τα κονδύλια του ΤΧΣ που δεν έχουν ακόμη χρησιμοποιηθεί».
Αυτό σημαίνει ότι κατ’ αρχήν υπάρχει συναίνεση από την ΤτΕ για χρησιμοποίηση του υπολοίπου του ΤΧΣ.
Η ΤτΕ όμως θεωρεί ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών είναι σε αυτό το ύψος και μπορούν να καλυφθούν από τις πωλήσεις ενεργητικού, την αναβαλλόμενη φορολογία, τις μελλοντικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τελευταία από τα αποθέματα του ΤΧΣ.
Τα συμπεράσματα από όλα τα παραπάνω είναι ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών μπορεί να είναι 6,4 δις ή 8 δις ή 5 δις ή όποιο άλλο νούμερο βολεύει περισσότερο και δεν προκαλεί μεγάλες αντιρρήσεις.
Η υποτιθέμενη κόντρα με το ΔΝΤ δεν έχει κανένα πραγματικό στοιχείο αλλά σκόπιμα αφέθηκε να εννοηθεί ότι πρόκειται για διαρροή πληροφορίας και μάλιστα από ελληνικούς κύκλους.
Όλα είναι μια καλά σκηνοθετημένη παράσταση με ενδεχόμενο στόχο την εξάντληση του υπολοίπου που διαθέτει το ΤΧΣ.
Αμέσως μετά η Πειραιώς έσπευσε να ανακοινώσει την ΑΜΚ κατά 1,75 δις., έτσι ώστε να καλύψει και την αξία για την επιστροφή των προνομιούχων μετοχών του ν. Αλογοσκούφη ποσού 750 εκ.
Με την ΑΜΚ, το ΤΧΣ, που κατέχει περίπου το 80% των μετοχών της Πειραιώς, δεν θα υποστεί dilution, αν η τιμή της αύξησης είναι ίση ή λίγο μεγαλύτερη από την τιμή εξάσκησης, αλλά θα μειωθεί το ποσοστό συμμετοχής του στην τράπεζα αυτή. Αν και η ΑΛΦΑ προχωρήσει σε ΑΜΚ ή σε έκδοση ομολογιακού και επιστρέψει το ποσό των προνομιούχων μετοχών θα μειωθεί επίσης το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ.
Για τις δύο αυτές τράπεζες φημολογείται από καιρό ότι επίκειται η επαναϊδιωτικοποίησή τους και επιδιώκεται να αποκτήσουν ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό συμμετοχής, έτσι ώστε να μην επιτρέψουν την επαναφορά τους υπό δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο.
Άλλωστε πάντα οι τραπεζίτες ζητούν από το Δημόσιο να σώσει τις τράπεζες, χωρίς όμως να παραιτηθούν από τις Διοικήσεις, και μόλις διασωθούν, ανακτούν τον έλεγχο άμεσα με σκοπό να συνεχίσουν τις κερδοσκοπικές δραστηριότητές τους.
Για την Eurobank δεν γνωρίζουμε ακόμη το νομοσχέδιο που θα φέρει ο Στουρνάρας και αν θα ψηφιστεί(!), αλλά αν δεν γίνει εξ ολοκλήρου από το ΤΧΣ η ΑΜΚ, θα έχουμε dilution (απομείωση) της αξίας των μετοχών που κατέχει. Υπενθυμίζουμε ότι αυτό επιδιώκεται από την αρχή του 2014, αλλά δεν έχει συντελεσθεί ακόμη, επειδή η ενδεχόμενη απομείωση της περιουσίας του ΤΧΣ θα είναι πολύ σημαντική και δεν θα είναι εύκολο να τη δικαιολογήσουν όταν θα κινηθεί η διαδικασία απόδοσης ευθυνών.
Για την Εθνική εξασκούνται πιέσεις να πωλήσει την Financebank και τις άλλες θυγατρικές, γιατί ανακοινώθηκε ότι δεν θα προχωρήσει σε ΑΜΚ, αλλά θα καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες με άλλο τρόπο. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ακόμη τι θα γίνει με την Αττικής γιατί, παρά το γεγονός ότι ανακοινώθηκε ότι θα τα καλύψει τα 397 εκ. που χρειάζεται, δεν θεωρείται εύκολο. Ίσως η Αττικής να είναι ένα ακόμη αναλώσιμο…
Η ΕΚΤ με δηλώσεις αξιωματούχων αποδέχτηκε την αρμοδιότητα της ΤτΕ να καθορίζει τις κεφαλαιακές ανάγκες αν και προσδιόρισε ότι δεν συμφωνεί απολύτως με τα νούμερα, αλλά θα περιμένει τη διενέργεια των νέων stress tests. Η οριστική λύση μετατίθεται για τον Νοέμβριο 2014, οπότε και θα έχουν ολοκληρωθεί τα stress tests. Επομένως το δίκιο ή όχι του ΔΝΤ για αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες παραπέμπεται για τα επόμενα stress tests, που θα διενεργήσει η ΕΒΑ
Το σκηνικό μας θυμίζει την αιώνια κόντρα του ΔΝΤ με την ΕΚΤ και την ΕΕ, που πάντα καταλήγει σε χρονική μετάθεση της λύσης με αποτέλεσμα την επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αναμονής και ομηρίας των κρατών που καταδυναστεύουν.
Θεωρούμε ότι τα αποτελέσματα της υποτιθέμενης ή μη διαφωνίας του εκπροσώπου του ΔΝΤ είναι τα εξής:
α) Για τη χώρα εδραιώνεται ένα καθεστώς ομηρίας και δουλείας για όλο τον επόμενο χρόνο, αφούδεν οριστικοποιούνται οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, αλλά παραμένουν σε κατάσταση αναμονής για επαλήθευση με τα νέα stress tests. Αυτά θα διενεργηθούν τον επόμενο Νοέμβριο, οπότε θα ανακοινωθούν μάλλον αρχές 2015 και αν έχει ήδη αναλάβει τη διακυβέρνηση η αριστερά θα υπάρχει άλλη μια καυτή πατάτα και ένας ακόμη παράγοντας πίεσης. (Να μην αφήσουν υπόλοιπα για διαχείριση στην αριστερή κυβέρνηση, έτσι ώστε να αυξάνεται η πίεση κατά τη διαπραγμάτευση!)
β) Δεν οξύνονται τα πνεύματα προεκλογικά, αλλά επιλέγεται η ομαλή μετάβαση στις εκλογές προς όφελος και ανακούφιση του Σαμαρά.
γ) Θα δημιουργηθούν και ευνοϊκές συνθήκες για την πορεία του Χρηματιστηρίου και άλλη μια ευνοϊκή εικόνα της ψευδαίσθησης εξόδου από την κρίση.
δ) Αν πετύχει η ΑΜΚ της Πειραιώς (που μάλλον θα πετύχει) θα έχουν ήδη την αρχή του success story και τη σχετική υποστήριξη στην προεκλογική εκστρατεία.
Όμως η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική και δυσάρεστη για τους δοκιμαζόμενους πολίτες.
Το success story της Κυβέρνησης είναι στην πραγματικότητα μια τελείως στεγνή αγορά, χωρίςκαμιά ελπίδα ανάκαμψης, αφού οι φημολογούμενες υγιείς τράπεζές μας δεν παρέχουν ρευστότητα για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, δεν εφαρμόζουν προγράμματα ρύθμισης προσαρμοσμένα στις πραγματικές δυνατότητες των δανειοληπτών, δεν διανοούνται να διαγράψουν τις δυσβάστακτες οφειλές των ευπαθών και εξαθλιωμένων δανειοληπτών και ας δημοσιεύουν ισολογισμούς με κέρδη και κεφαλαιακή υπερπάρκεια. Αντίθετα φροντίζουν για την επιστροφή της ρευστότητας στην ΕΚΤ, αφού πιέζονται για μείωση της έκθεσής τους στο ευρωσύστημα και σχεδιάζουν την απαγκίστρωσή τους από το ΤΧΣ.
Οι μικροεπαγγελματίες και οι επιχειρήσεις, έχουν γευτεί το success story, αντιμετωπίζοντας από τη μια την έλλειψη οποιασδήποτε πολιτικής για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και από την άλλη την απειλή των ληξιπρόθεσμων χρεών και την αδυναμία εξασφάλισης ρευστότητας για τη συνέχιση της δραστηριότητάς τους.
Οι δανειολήπτες πιεζόμενοι από τη σκληρή πραγματικότητα αντιμετωπίζουν την αναλγησία των τραπεζών, που αν και ανακεφαλαιοποιημένες με δημόσιο χρήμα, αρνούνται να προσαρμόσουν τις αποπληρωμές των κόκκινων δανείων στις πραγματικές δυνατότητες των πελατών τους. Η απειλή των πλειστηριασμών είναι ήδη υπαρκτή και βυθίζει τους αδυνάτους σε κατάθλιψη, ενώ από την άλλη πλευρά τα χαράτσια και οι κατασχέσεις για οποιαδήποτε χρέη αποτελούν μια τρομακτική πραγματικότητα. Οι πολίτες αυτοί δεν ενδιαφέρονται για το success story που τους σερβίρει η Κυβέρνηση…
Η μόνη λύση είναι η ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ που θα θέσει άμεσα υπό δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο τις τράπεζες, που χρησιμοποιούν δημόσιο χρήμα και θα εφαρμόσει μια πολιτική βασισμένη στην ανάπτυξη και όχι στη συνέχιση της λιτότητας.
——————————————————————————————–
Υπαναχώρηση στη στάση του ΔΝΤ στο θέμα των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών διαφαίνεται στον ορίζοντα
Το Ταμείο φαίνεται να αποδέχεται πως η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank και Εθνική Τράπεζα με ίδια μέσα και όχι με κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι ικανοποιητική συνθήκη προκειμένου να αποσυνδεθεί το θέμα των τραπεζών από τη λήψη της δόσης.
Ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε πως η ανακοίνωση των αυξήσεων κεφαλαίουπεριόρισε τις διαφορές του ΔΝΤ με την Τράπεζα της Ελλάδος και ότι πλέον οι τράπεζες δεν θα είναι«άλλοθι» για να καθυστερήσει η επικαιροποίηση του Μνημονίου.
Πάντως, ξεκαθάρισε ότι ακόμα υπάρχει διαφωνία για το χρονικό περιθώριο που θα δοθεί για τις αυξήσεις κεφαλαίου και το οποίο έχει προσδιορισθεί ως «εύλογο» από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Το ίδιο στέλεχος ανέφερε ότι ενδεχομένως το σημερινό ραντεβού του υπουργού Οικονομικών με την τρόικα να είναι το τελευταίο ή να απαιτηθεί άλλη μια συνάντηση το Σάββατο το πρωί. Ωστόσο, αποσαφήνισε πως επί βελγικού εδάφους δεν σχεδιάζεται πλέον να γίνει κάποια συνάντηση.
Αν και για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών διαφαίνεται πως υπάρχει καταρχήν συμφωνία να μην αποτελέσουν προαπαιτούμενο για τη λήψη της δόσης, δεν ισχύει το ίδιο για τις ομαδικές απολύσεις, την κινητικότητα στο Δημόσιο, τις παρεμβάσεις στις αγορές προϊόντων και τις φορολογικές αλλαγές, που θα αποτελέσουν βασικά θέματα που θα απασχολήσουν τις συζητήσεις των δύο πλευρών και θα οριστικοποιηθούν την επόμενη εβδομάδα.
«Την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα πιστεύω ότι πρέπει να γίνει το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς που απομένει για τη συμφωνία», τόνισε το ίδιο στέλεχος.
Τέλος, υπογράμμισε ότι αρχίζει να διαμορφώνεται ένα καλύτερο κλίμα και εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα υπάρξει μια θετική έκθεση προόδου έως το Eurogroup.
Σάββατο 08 Μαρτίου 2014
Αλλέστα 